Dermatologiczne schorzenia stóp i paznokci – część 2

W poprzednim artykule poruszaliśmy temat grzybicy skóry stóp i paznokci – jednego z najbardziej popularnych schorzeń dermatologicznych na jakie trafić możemy w gabinecie specjalistycznej pielęgnacji stóp.

Oprócz tej dolegliwości napotkać możemy także wiele innych, które kosmetolog powinien umieć prawidłowo rozpoznać, a jeśli nie jest pewien, a podejrzewa odstępstwo od normy – skierować klienta do lekarza specjalisty.

Choroby paznokci

Podzielić je możemy na takie z którymi już się rodzimy czyli wrodzone, oraz te , które atakują nas w trakcie naszego życia , czyli nabyte.
Do tych pierwszych zaliczyć możemy dziedziczne anomalie paznokci jeśli chodzi o ich nieprawidłową budowę (paznokcie maczugowate, rozszczepienie płytek paznokci, szorstkość paznokci), niedorozwój, lub całkowity ich brak.

Do nabytych schorzeń płytki paznokciowej zaliczyć należy:

Zanokcica

Czynnikiem powodującym tego typu zapalenie wału okołopaznokciowego jest najczęściej uraz związany z nieumiejętnym zabiegiem, uszkodzeniem paznokcia lub skaleczeniem opuszka palca. Przerwanie ciągłości tkanek wokół paznokcia zwiększa ryzyko wnikania bakterii chorobotwórczych (najczęściej paciorkowców lub gronkowców), które wywołują stan zapalny wału paznokciowego.
Inne przyczyny zanokcicy to: maceracja WAŁU PAZNOKCIOWEGO W WILGOTNYM ŚRODOWISKU, KTÓRA RÓWNIEŻ UŁATWIA WNIKANIE BAKTERII W TKANKI – długotrwałe ssanie palca, moczenie rąk), i cukrzyca.

Do zapalenia wału paznokciowego dochodzi wtedy gdy pacjent ma wrastające paznokcie.
Pierwszym objawem zanokcicy jest zaczerwienienie walu paznokciowego z towarzyszącą niewielką bolesnością.
W miarę upływu czasu zaczerwienienie i bolesność nasilają się. Może też pojawić się obrzęk tkanki.
W późniejszym okresie zaczyna pojawiać się bolesny pęcherzyk wypełniony ropą.

Nieleczona zanokcica może poszerzać się poza obręb wału paznokciowego. Obejmując swoim zasięgiem również macierz pod paznokciem i tkanki leżące jeszcze głębiej.

Klient który trafia do gabinetu z takimi objawami powinien zostać dokładnie obejrzany i wypytany kiedy doszło do uszkodzenia paznokcia i tkanki. Jeśli podejrzewamy zanokcicę- klienta należy odesłać do lekarza dermatologa, który zastosuje odpowiednią antybiotykoterapię.
Jeżeli klient odczuwa mocny ból – w gabinecie kosmetycznym możemy zastosować tamponadę z odpowiednim środkiem antyseptycznym.
Gdy zanokcica jest efektem wrastania paznokcia, po zagojeniu wału okołopaznokciowego klient powinien wrócić do gabinetu w celu skorygowania wrastania specjalną klamrą.

Onycholiza

Przy onycholizie płytka paznokciowa częściowo lub całkowicie oddziela się od łożyska paznokcia. Schorzenie to występuje prawie zawsze w towarzystwie innych chorób paznokci jak np. grzybica (onychomikoza) lub szponowate zgrubienie paznokci (onychogryposis).
Również takie schorzenia jak zaburzenie krążenia czy zaburzenia przemiany materii lub choroby tarczycy mogą być przyczyną odwarstwiania się płytki paznokciowej. Jeśli specjalista pielęgnacji stóp będzie podejrzewał, że jego klient może mieć onycholizę, powinien skierować go do dermatologa. Jeśli nie ma przeciwwskazań można klientowi zaproponować rekonstrukcję płytki paznokciowej.

Łuszczyca

Zmiany w płytce paznokciowej w przebiegu łuszczycy to przede wszystkim poprzeczne lub podłużne bruzdy na płytce.
Czasami przypominają krople oleju i przybierają postać punkcików lub plamek. Paznokcie są matowe i pogrubione, często ulegają zniekształceniom.

Klient, u którego zdiagnozowano łuszczycę paznokci powinien być jednocześnie pod opieką lekarza dermatologa oraz dobrze wyszkolonego specjalisty pielęgnacji stóp.

Drożdżyca paznokci

Następuje poprzez zakażenie drożdżakowe, najczęściej Candidia albicans i charakteryzuje się zmianą wyglądu płytek paznokciowych. Następuje pogrubienie płytek oraz zmiana zabarwienia na szarożółtobrunatne, często poprzecznie pobruzdowane.
Zmiany w płytkach paznokciowych poprzedzone są stanem zapalnym wałów paznokciowych. Występują dolegliwości bólowe. Leczenie powinno być prowadzone przez lekarza dermatologa.

Pleśnica paznokci

Wywołana przez pleśniowca Scopulariopsis brevicaulis . Płytki paznokciowe stają się zgrubiałe, zniekształcone, żółtobrązowe z hiperkeratozą podpaznokciową. Najczęściej schorzenie występuje u osób starszych z zaburzeniami troficznymi. Zakażony paznokieć przybiera białawożółte pasma wzdłuż paznokcia, pod płytką pojawiają się żółtawe masy rogowe.

Zmiany paznokciowe, ogólnoustrojowe

Zmiany w ukształtowaniu powierzchni paznokcia

• Ubytki, wgłębienia – powstają na skutek patologicznego tworzenia się płytki paznokciowej spowodowanego paronychozą. Wgłębienia płytki paznokciowej mogą pojawiać się również w przebiegu innych niż łuszczyca chorób dermatologicznych – np. łysienie plackowate.
• Bruzdy poprzeczne Beau’a – Poprzeczne , rowkowate zagłębienia wygięte w stronę wolnego brzegu płytki paznokciowej. Pojawiają się przy powtarzających się uszkodzeniach mechanicznych lub bakteryjnych, Występują także przy łuszczycy, erytrodermii, egzemie.
• Paznokcie rurkowate – Samoistne zwiniecie paznokcia w rurkę (uwarunkowania genetyczne – zajęte wszystkie paznokcie, grzybica – zajęty jeden paznokieć, starszy wiek)
  W gabinecie specjalistycznej pielęgnacji stóp stosować można środki zmiękczające płytkę paznokciową lub specjalne metalowe klamry.
• Szorstkość paznokci –pokryte zazwyczaj drobnymi, licznymi łuskami. Szorstkość paznokcia może być skutkiem każdego procesu chorobowego, który zajmuje macierz paznokcia. Paznokieć jest szary, szorstki, wygląda jakby był posypany popiołem, w dotyku przypomina papier ścierny. Niekiedy szorstkości paznokci towarzyszy wklęśnięcie płytki paznokciowe.
• Rozszczepienie paznokcia – oddzielenie warstwy zewnętrznej paznokcia od jej składowej wewnętrznej.
  Dystalny odcinek płytki paznokciowej rozwarstwia się na dwie, a niekiedy więcej poziomych warstw.

Zmiany w paznokciach towarzyszące chorobom skóry lub chorobom układowym

• Paznokcie Terry’go w marskości wątroby i hipoalbuminemii – część proksymalna paznokcia jest kredowobiała, a koniec dystalny ma prawidłowe różowate zabarwienie.
• Patologiczne zabarwienie paznokci – Bielactwo paznokci: Występują białawe plamy różnej wielkości zlokalizowane w obrębie płytek paznokciowych. Najczęściej powstaje na skutek nieumiejętnego manipulowania przy oskórku w trakcie zabiegu.
• Zmiany przerostowe-szponowatość paznokci – pogrubienie i wykrzywienie płytek paznokciowych , dotyczy szczególnie paluchów stóp i zazwyczaj występuje u osób starszych. Zmiany u osób młodych spowodowane są najczęściej długotrwałym uciskiem niewygodnego obuwia. U osób starszych zmiany powstają zazwyczaj na tle zaburzeń troficznych., zaburzeń krążenia żylnego lub w związku z współistnieniem palucha koślawego. Płytki paznokciowe są zakrzywione wzdłuż osi podłużnej, dochodzi do ich bocznego wzrostu w kierunku linii środkowej stopy. Paznokcie są wyraźnie wydłużone i pogrubiałe, pobruzdowane i szorstkie. Barwa płytek jest zazwyczaj brunatnożółta lub ciemnobrunatna.

Jeśli chodzi o choroby skóry stóp to często u naszych klientów spotkać możemy:

• Drożdżyca skóry stóp
• Liszaj płaski
• Brodawki
• Zmiany o charakterze wyprysku
• Potliwość skóry stóp

Na temat powyższych zmian więcej dowiemy się w kolejnym numerze.

Pamiętajmy, że aby prawidłowo zdiagnozować i poprowadzić klienta lub w razie konieczności skierować do lekarza dermatologa musimy zadać klientowi szereg pytań, w zależności od zaobserwowanych zmian:

• Nadmierne zrogowacenie (Czy nosiłaś nowe obuwie? Czy masz wadę postawy? Czy przebyłaś wypadek? Czy w rodzinie występuje taki objaw?)
• Rany na stopach (Czy nosiłaś nowe obuwie? Czy w rodzinie występuje taki objaw? Pytanie o forsowny marsz?)
• Złuszczanie, rumień, maceracja na początku jednej stopy (Badanie mikologiczne?)
• Bolesny rumień obu stóp (Pytanie o nadużywanie alkoholu?)
• Swędzący rumień na grzbietach stóp (Czy nosisz nowe obuwie?)
• Wybroczyny na obu stopach (Czy przyjmujesz leki obniżające krzepliwość?)
• Krostki, pęcherzyki na obu stopach ( Czy takie same zmiany występują w innych okolicach ciała? Pytanie o przewlekłe choroby skóry)
• Pogrubienie części paznokcia, brak paznokcia (Czy był uraz? Czy zmiana wystąpiła samoistnie?)
• Pogrubienie kilku paznokci (Czy choruje na łuszczycę?)
• Zanik paznokci (Czy choruje na liszaj płaski?)
• Czarna plama pod paznokciem (Czy był uraz?)
• Białe plamki na paznokciach ( Czy sama robi pedicure?)